Czy kolor ochraniaczy ma wpływ na wynik walki?

Kolejną pracą magisterską dotyczącą Taekwon-Do była praca Justyny Różańskiej (I Dan) pt. Czerwony kolor sprzętu do walki predykatorem sukcesu w taekwon-do.

Psychologia wyróżnia tzw. chromoterapię (terapię kolorami) czyli wykorzystywanie kolorów oraz światła w celu zbalansowania energii fizycznej, psychicznej i emocjonalnej. Niektóre kolory stymulują zachowanie człowieka poprzez zmiany rytmu serca, poziom neuroprzekaźników oraz pracę fal mózgowych (Papaj 2010). Wyniki badań naukowych sugerują, że kolor ubioru może wspomagać sukcesy we współzawodnictwie, zarówno w sportach drużynowych (Attrill i wsp. 2005) jak i w rywalizacji indywidualnej (Hill i Barton 2005). Istnieją również dowody, że oglądanie przeciwnika w czerwonym kolorze zwiększa jego agresję i dominację, a noszenie koloru czerwonego zwiększa ocenę własnej agresji i dominacji (Ten Velden i wsp. 2012).

Krenn (2015) badał wpływ koloru stroju na ocenę agresywności, uczciwości i szansy wygranej zawodników boksu, taekwondo i zapasów. Pięściarze i zapaśnicy w czerwonych strojach zostali uznani za bardziej agresywnych i bardziej skłonnych do wygrania niż zawodnicy w strojach niebieskich lub zielonych. Ponadto zawodnicy boksu i zapasów ubrani na czerwono byli oceniani mniej sprawiedliwie niż sportowcy ubrani na zielono. W taekwondo nie znaleziono żadnego znaczącego wpływu koloru stroju.

Hagemann i wsp. (2008) przeanalizowali liczbę punktów przyznawaną zawodnikom taekwondo w walce i punkty przyznane tej samej osobie ale po zmianie koloru (niebieski lub czerwony) ochraniacza tułowia, wykorzystując cyfrowe oprogramowanie do emisji obrazu. Wyniki wykazały, że zawodnik oznaczony na czerwono otrzymywał więcej punktów niezależnie od jego skuteczności.

Hill i Barton (2005) przeprowadzili badania, w których wykazali, że zawodnicy taekwondo, boksie i zapasach wygrywali częściej w czerwonych strojach niż w niebieskich. Walczący w czerwonych strojach mieli znacznie wyższe tętno i wyższe wartości siły w teście przed zawodami. Wyniki pokazały, że na funkcje ciała zawodników ma wpływ czerwony sprzęt.

Sorokowski i wsp. (2014) stwierdzili, że pięściarze oznaczeni kolorem czarnym lub czerwonym otrzymali więcej punktów niż ubrani na niebiesko.

Głównym celem pracy mgr była próba rozpoznania czy rodzaj, objętość, skuteczność działań technicznych i kolor sprzętu ochronnego wpływa na efektowność oraz rodzaj i liczbę działań techniczno-taktycznych podczas walki sportowej w taekwon-do. Sformułowano następujące pytania badawcze:

1. Czy zawodnicy „czerwoni” częściej wygrywają swoje pojedynki?
2. Czy kolor sprzętu ochronnego wpływa na dobór działań techniczno-taktycznych w trakcie walki?
3. Czy taekwondziści w czerwonym sprzęcie do walki częściej faulują?

Przeanalizowano tabele wyników XII International Tournament Mazovia Masters Cup 2018 z Ciechanowa ze strony www.sportdata.org - łącznie 114 walk juniorek i juniorów. Dodatkowo bardziej szczegółowo analizowano treść 7 walk z kat. +72 kg oraz 57 walk 21 SENIOR & 15 Junior ITF Taekwon-do World Championships 2019 z kat. 56kg.

W badaniach wykorzystano metodę bezpośredniej rejestracji wtórnej przebiegu walki oraz arkusze obserwacji walki własnej konstrukcji (tab.1). W arkuszu uwzględniono kolor sprzętu zawodnika, wynik końcowy (wygrywający-pokonany) oraz grupy środków oddziaływania w ataku i obronie, uzywając wybranych statystyk: sumy i wartości %, test niezależności chi-kwadrat Pearsona i test t-Studenta.

Tabela 1. Arkusz rejestracji walki sportowej w taekwon-do (opracow. własne)

Wyniki badań

Porównując analizowane walki juniorek i juniorów, zawodnicy w sprzęcie czerwonym wygrali aż 67 razy co stanowi 59% wszystkich pojedynków (tab. 2). Istotność różnic we wszystkich pojedynkach wynosiła p<0,30 (ryc. 1).

Tabela 2. Zestawienie wyników Mazovia Masters Cup 2018 w kontekście koloru sprzętu do walki

Ryc. 1. Porównanie wyników walk Mazovia Masters Cup 2018 (t = 1,16378; p = 0,28869)

Analiza protokołów końcowych z World Taekwon-do Championships 2019 wskazuje przewagę wygrywających juniorek oznaczonych kolorem czerwonym (tab. 3). Jednak u juniorów częściej wygrywali zawodnicy w sprzęcie niebieskim (tab. 4).

Tabela 3. Struktura końcowych wyników wśród juniorek

Tabela 4. Zestawienie końcowych wyników taekwondzistów

Analiza siedmiu pojedynków kat. +72 kg stoczonych podczas MMC 2018 wykazuje dominację oznaczonych kolorem czerwonym, nawet w liczbie ostrzeżeń (ryc. 2).

Ryc. 2. Struktura działań techniczno-taktycznych zawodników kat. +72kg (Mazovia Masters Cup 2018)

Zapis działań techniczno-taktycznych 57 walk w kat. -56 kg rozegranych podczas MŚ 2019 nie wykazuje już tak znaczących różnic pomiędzy zawodnikami w czerwonym i niebieskim sprzęcie (ryc. 3).

Ryc. 3. Sumy podstawowych działań techniczno-taktycznych w 57 walkach podczas MŚ 2019

Wnioski

1. Kolor sprzętu do walki sportowej w taekwon-do może sugerować wpływ na końcowy wynik - zawodnicy w sprzęcie czerwonym wygrali 67 razy na 114 walk.
2. Podczas zawodów niższej rangi zawodnicy w czerwonym sprzęcie byli częściej karani przez sędziów.
3. Czerwony kolor sprzętu może psychicznie ,,hamować” przeciwnika – zawodnicy w sprzęcie czerwonym byli aktywniejsi w trakcie walki.
4. Kolor sprzętu do każdej walki powinien być określany losowo.
5. W trakcie treningów zawodnicy często powinni zmieniać kolor sprzętu w którym trenują.
6. Przygotowanie taktyczne do walki powinno uwzględniać wysoką aktywność oraz częstotliwość wykonywanych działań.
7. Skuteczność zawodników oznaczonych kolorem czerwonym jest zbliżona bez względu na wybór działań techniczno-taktycznych oraz rangę zawodów.

Praca liczy 71 stron oraz zawiera 60 pozycji piśmiennictwa.